Xà lách – một loại rau ăn kèm thường thấy trong các món ăn của người Việt như gỏi cuốn, bánh xèo, bún xào,…. nhưng không phải ai cũng biết những công dụng của chúng đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu những công dụng nổi bật mà rau xà lách mang lại nhé!
1. Nguồn gốc của rau xà lách
Cây xà lách có nguồn gốc từ Châu Âu, ngày nay được trồng ở phía Tây Châu Á và nhiều nước trong vùng nhiệt đới như Malaysia, Ấn Độ, Indonesia, Việt Nam… và phía bắc Châu Phi.
Các giống xà lách như sau:
1.1. Rau xà lách Mỹ
Lớp lá bên ngoài xanh hơn và lớp lá bên trong trắng hơn. Loại này phổ biến nhất vì có kết cấu lá giòn, mùi vị nhẹ nhàng và có nhiều nước.
Rau xà lách Mỹ
1.2. Rau xà lách Romaine
Đây là loại có lá xanh đậm và dài. Nó có kết cấu lá giòn và hương vị đậm đà hơn các loại khác. Là một nguồn chứa nhiều vitamin A, C, B1 và B2, và axit folic.
Rau xà lách Romaine
1.3. Rau xà lách mỡ
Đây là loại xà lách có lá lớn và được sắp xếp “lỏng lẻo”, và rất dễ dàng tách ra từ thân của nó. Nó có kết cấu lá mềm hơn, với hương vị ngọt ngào so với họ hàng của nó.
Rau xà lách mỡ
1.4. Rau xà lách lô lô
Xà lách này có hai loại là lách lô lô xanh và xà lách lô lô tím, lá sắp xếp rời rạc, có tàng lá rộng và xoăn. Nó có hương vị nhẹ và kết cấu lá hơi giòn.
Rau xà lách lô lô
2. Công dụng của rau xà lách
Trong xà lách có các chất khoáng như Fe, Ca, P, I, Mn, Zn, Cu, Na, Cl, K, Co, As, phosphat, sulfat, sterol, caroten; vitamin như A, B, C, D, E,… rất tốt cho sức khỏe.
2.1. Hỗ trợ ngăn ngừa ung thư
Do có chứa nhiều beta-carotene nên xà lách được các nhà y học xem là một ứng cử viên tiềm năng trong việc ngăn ngừa ung thư, đồng thời cũng phòng tránh các bệnh tim mạch, thấp khớp, đục thủy tinh thể,…
2.2. Giảm cân, làm đẹp da
Xà lách là một giải pháp giảm cân lý tưởng vì chúng có tác dụng làm đầy bao tử, giúp người ăn không có cảm giác đói. Ngoài ra, do hàm lượng nước cao và chứa các vitamin nên ăn xà lách còn giúp thực khách có một làn da tươi mát.
2.3. Giải nhiệt, giảm đau đầu
Do chứa hàm lượng magiê cao nên dịch ép nước xà lách có một “năng lực siêu phàm” trong việc hồi phục các mô cơ, tăng cường chức năng não. Bên cạnh đó, y học dân gian phương Tây còn dùng dịch ép xà lách pha với tinh dầu hoa hồng thoa vào trán và thái dương để giảm những cơn đau đầu.
2.4. Phòng ngừa táo bón
Rau xà lách cung cấp nhiều chất xơ, giúp ruột co bóp dễ dàng hơn, từ đó có thể phòng ngừa được chứng bệnh táo bón một cách hiệu quả.
2.5. Tốt cho bệnh nhân tiểu đường
Đối với những bệnh nhân tiểu đường, các loại rau xà lách là một loại thực phẩm lý tưởng vì thuộc nhóm rau sống, có thành phần carbohydrate thấp hơn 3%.
2.6. Tốt cho phụ nữ gian mang thai và cho con bú
Trong rau xà lách có chứa rất nhiều axit folic (vitamin B9). Nếu mẹ ăn thường xuyên rau xà lách sẽ rất có lợi cho thai nhi và trẻ sơ sinh.
2.7. Bổ sung vitamin cho cơ thể
Trong xà lách có nhiều vitamin A và beta carotene – 1 chất tiền vitamin A. Con số thống kê cho thấy cứ 100 g xà lách đã cung cấp lượng vitamin A gấp 2,47 lần số vitamin A cơ thể cần mỗi ngày, 4.443 mcg beta carotene và hàm lượng các chất chống oxy hóa dồi dào.
Nhờ vào các chất này mà ăn rau xà lách thường xuyên giúp nâng cao thị lực, ngăn ngừa được các bệnh ung thư hiệu quả.
Ngoài ra, trong xà lách còn có hàm lượng vitamin K dồi dào. Nhờ vào đó mà xương của bạn chắc khỏe, mật độ xương được nâng cao, các hoạt động tái tạo xương diễn ra trơn tru, các nơ ron thần kinh được bảo vệ hiệu quả.
3. Các món ăn ngon từ Rau xà lách
Trong rau xà lách có chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất. Đây là những chất rất dễ mất đi nếu bạn chế biến có sử dụng nhiệt. Chính vì thế, xà lách thích hợp để ăn sống, ăn kèm với các món như gỏi cuốn, bánh xèo, bún xào,… hay làm các món salad trộn. Dưới đây là một số công thức món salad trộn mà Youmed gợi ý cho bạn có thể thay đổi trong các bữa ăn:
3.1. Salad xà lách trộn đơn giản
Nguyên liệu:
- Xà lách
- Cà chua
- Hành tây
- Dưa leo
- Đường, giấm, mắm, muối, tiêu…
Cách thực hiện:
- Xà lách tách lá, cà chua, dưa leo rửa sạch, ngâm trong nước lạnh pha muối loãng khoảng 10 phút. Vớt tất cả nguyên liệu ra, tráng sơ bằng nước lạnh.
- Hành tây bóc vỏ, xắt lát mỏng. Cà chua bổ múi cau. Dưa leo gọt vỏ, xắt lát mỏng khoảng 1cm. Trộn đều hành tây, cà chua, dưa leo trong một cái tô to.
- Pha nước trộn salad: dùng dấm, đường, muối, tiêu và nước mắm với lượng áng chừng vừa phải, trộn đều, mếm có vị chua ngọt sau đó dùng nước này rưới lên hỗn hợp xà lách trộn cà chua, hành tây. Để khoảng 5 phút cho ngấm gia vị, sau đó thưởng thức.
3.2. Salad xà lách thịt bò chua ngọt
Nguyên liệu:
- 1 cây xà lách
- 150 g thịt bò
- 1 trái cà chua, 1 củ hành tây
- Chanh, tỏi, gia vị
Cách thực hiện:
- Trước tiên, cần sửa sạch từng lá xà lách rồi để ráo nước. Thịt bò rửa sạch, để ráo, đem thái miếng mỏng rồi ướp với gia vị gồm hạt nêm, tỏi băm nhỏ. Cà chua bỏ hạt, thái miếng mỏng, hành tây cũng thái lát mỏng.
- Cho dầu vào chảo, đợi nóng già, phi thơm tỏi, cho thịt bò vào xào chín.
- Xà lách, cà chua, hành tây và thịt bò sau khi xào chín, tất cả cho vào một thố lớn, vắt chanh, thêm đường cho có vị chua ngọt vừa miệng, trộn cho tất cả các nguyên liệu ngấm đều.
Đây là món ăn ngon từ xà lách đơn giản, dễ làm, ngon miệng thích hợp cho bữa tối để bữa cơm trở nên hấp dẫn hơn.
3.3. Salad trứng cút
Nguyên liệu:
- 10 quả trứng cút
- 1 mớ xà lách
- 2 quả cà chua
- 1 quả dưa chuột
- 1 củ cà rốt
Cách thực hiện:
- Trứng cút luộc chín sau đó bóc vỏ, rau củ rửa sạch, gọt vỏ rồi thái miếng vừa ăn.
- Pha nước trộn salad: dùng dấm, đường, muối, tiêu và nước mắm với lượng áng chừng vừa phải, trộn đều, mếm có vị chua ngọt sau đó dùng nước này rưới lên hỗn hợp xà lách. Nếu bạn thích ăn salad trứng cút ngậy béo thì có thể sử dụng sốt mayonaise.
- Trộn đều trứng cút và rau củ quả cùng với nước trộn. Mọi thứ đã sẵn sàng, bạn chỉ cần dọn lên và thưởng thức thôi!
4. Lưu ý khi ăn rau xà lách
- Mặc dù có nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng không phải ai cũng có thể ăn được nhiều rau xà lách.
- Đối với những người đang dùng thuốc chống đông máu có hàm lượng vitamin K cao, nếu ăn nhiều xà lách sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả của thuốc, nguy hiểm hơn có thể dẫn đến chứng huyết khối (máu đông cục) và các biến chứng liên quan. Vì vậy, bạn cần lưu ý điều này khi đang dùng thuốc chống đông máu.
- Ngoài ra, khi ăn rau xà lách và các loại rau sống khác bạn cần rửa rau thật kỹ bằng nước sạch. Tốt nhất nên rửa rau trực tiếp dưới vòi nước chảy để loại bỏ trứng giun và vi khuẩn (nếu có) cũng như dư lượng hóa chất trừ sâu trên rau. Bạn cũng có thể ngâm rau trong nước muối loãng khoảng 10 phút để loại bỏ vi khuẩn nếu có.