Cây thuốc dòi hay còn gọi cây bọ mắm, một loại dược liệu được sử dụng rộng rãi trong y học dân gian để điều trị các bệnh lý như: chữa ho, hỗ trợ trị lao, điều trị mụn nhọt…
1. Đặc điểm của cây thuốc dòi
Cây thuốc dòi, hay còn gọi là cây bọ mắm, cây bơ nước tương, đại kích biển. Ngoài ra, loại cây này còn có tên khoa học là Pouzolzia zeylanica, thuộc họ tầm ma.
Đặc điểm cây thuốc dòi như sau:
- Thuộc loại cây thân thảo, mọc sát nền đất. Thân cây thuốc dòi có lông bao phủ, chia làm nhiều nhánh.
- Lá thuốc dòi màu xanh lục, hình trứng, phía đầu lá thon nhỏ, thường mọc kiểu so le.
- Hoa thuốc dòi nhỏ, mọc thành chùm, nở quanh năm.
- Quả thuốc dòi hình trứng, có khía dọc thân quả.
- Đặc điểm phân bố: cây thuốc dòi thuộc cây mọc hoang, dễ phát triển ở những vùng đất ẩm ướt. Chúng có nguồn gốc từ Ấn độ, Philippin và Việt Nam.
Người ta thường dùng thân, nhựa cây, hoa và lá thuốc dòi để làm thuốc. Thu hái dược liệu từ cây thuốc dòi được thực hiện quanh năm.
2. Công dụng của cây thuốc dòi
Theo y học cổ truyền, cây thuốc dòi có vị ngọt, tính mát và được chỉ định trong các trường hợp sau:
- Điều trị các vấn đề về hô hấp, tai mũi họng: ho, ho dai dẳng, ho có đờm, viêm mũi, đau họng…
- Thanh nhiệt giải độc, trị mụn nhọt.
- Chữa các trường hợp bị viêm sưng vú, thông tắc tia sữa.
Ngoài ra, vị thuốc này còn có tác dụng thông tiểu, tiêu vết bầm cũng rất tốt.
Một số bài thuốc sử dụng cây thuốc dòi để chữa bệnh như sau:
- Cây thuốc dòi chữa ho đau họng: dùng 10-20g cây thuốc dòi khô đem sắc với nước uống mỗi ngày, đến khi triệu chứng thuyên giảm.
- Cây thuốc dòi chữa ho lao: dùng nhựa cây thuốc dòi chưng cách thuỷ cùng mật ong, sau đó chắt lấy nước uống ngày 2 đến 3 lần. Dùng duy trì đều đặn, bệnh cải thiện rất tốt.
- Cây thuốc dòi giúp thanh nhiệt thải độc: dùng 10 đến 20g cây thuốc dòi nấu lấy nước uống. Nên kết hợp cùng râu ngô, bông mã đề hay bạch mao căn để có hiệu quả tốt hơn.
- Cây thuốc dòi chữa viêm sưng vú, mụn nhọt: lấy cây thuốc dòi dã nát đắp trực tiếp lên vùng điều trị, triệu chứng sẽ giảm rất nhanh.
3. Những lưu ý khi sử dụng cây thuốc dòi
Có nhiều người thắc mắc không biết uống lá thuốc dòi nhiều có tốt không. Trên thực tế, không chỉ riêng cây thuốc dòi mà tất cả các vị thuốc khác khi sử dụng cũng đều cần có liều lượng nhất định, cách dùng hợp lý. Việc lạm dụng quá nhiều các dược liệu sẽ gây ra các tác dụng phụ trên người bệnh.
Đối với cây thuốc dòi, khuyến cáo liều dùng mỗi ngày trung bình khoảng 10 đến 20g. Việc tăng giảm liều lượng cần tuân theo chỉ định của bác sĩ, phụ thuộc vào tình trạng sức khoẻ cụ thể của từng người bệnh.
Lưu ý khi sử dụng cây thuốc dòi trị bệnh như sau:
- Cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý sử dụng dược liệu.
- Không nên lạm dụng thuốc với mục đích giải nhiệt lợi tiểu, vì có thể dẫn đến tình trạng mất nước, rối loạn điện giải.
- Phụ nữ có thai không nên dùng vì có thể gây sảy thai.
- Thận trọng với bệnh nhân bị huyết áp, tiểu đường.
- Làm sạch dược liệu trước khi sử dụng.
Tóm lại, cây thuốc dòi là một vị dược liệu tương đối tốt cho sức khỏe. Việc sử dụng cây thuốc dòi làm thuốc trị bệnh không quá khó thực hiện. Tuy nhiên, vì là thuốc chữa bệnh nên cần được sử dụng đúng liều lượng, đúng phương thức và đúng mục đích. Hãy liên hệ với các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cụ thể về cách dùng cây thuốc dòi phù hợp, tránh gây ra những tác dụng phụ.